Historia Wyższego Seminarium Duchownego w Legnicy
W panoramę duchowego dziedzictwa Dolnego Śląska 25 marca 1993 roku została wpisana nowa, znacząca karta. W noszącym tę datę dekrecie JE Ks. Bp Tadeusz Rybak, Biskup Legnicki, powołał do istnienia Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Legnickiej.
1. Seminarium duchowne – uczenie się życia mocą Ewangelii
Papież Jan Paweł II w adhortacji „Pastores dabo vobis” napisał:
„Seminarium to określony czas i miejsce, ale to przede wszystkim wspólnota wychowawcza w drodze. Zakłada ją biskup, aby tym, których Pan powołuje do apostolskiej służby, umożliwić przeżycie doświadczenia formacji, jaką Chrystus dał Dwunastu” (PDV 60).
Seminarium duchowne to przestrzeń, w której dokonuje się formacja człowieka w świetle Słowa Bożego tak, aby ci, którzy noszą w sobie moc Ducha płynącą z sakramentu chrztu, nauczyli się z niej korzystać w przeżywaniu codziennego życia. Seminarium nie jest więc jedynie uczelnią wyższą – jest czymś więcej. Chodzi przede wszystkim o to, by osoby, które przekraczają próg seminarium, niezależnie od tego, czy są to osoby duchowne, osoby życia konsekrowanego, alumni, czy też świeccy, pośrodku tego, co wypełnia przestrzeń seminaryjną, doświadczyli prawdy Ewangelii Chrystusa i z tym doświadczeniem wracali z powrotem do świata, aby go ewangelizować.
Wyższe Seminarium Duchowne jest też miejscem przygotowania kandydatów do kapłaństwa do ich późniejszej posługi w świecie. Św. Jan Paweł II w książce napisanej z okazji 50. rocznicy swoich święceń prezbiteratu pt. „Dar i tajemnica”, idąc za myślą Soboru Watykańskiego II, pisze, że wielką wartość seminarium oddaje określenie „pupilla oculi” – „źrenica oka”. Źrenica jest bardzo czułym instrumentem reagującym na każdą zmianę natężenia światła: „Człowiek chroni i zabezpiecza źrenicę swego oka, ponieważ pozwala mu ona widzieć otaczającą go rzeczywistość. I tak biskup widzi swój Kościół poprzez seminarium, poprzez powołania kapłańskie” (Jan Paweł II, „Dar i tajemnica”, 10).
2. Stare mury – nowy Duch
Erygowanie Wyższego Seminarium Duchownego w Legnicy nawiązuje do akademickich tradycji tego piastowskiego miasta, w którym już w XIII wieku istniała szkoła parafialna należąca do najwcześniej założonych ośrodków szkolnych spośród wszystkich powstałych na Śląsku. To właśnie w Legnicy już w XVI wieku książę Fryderyk II podjął próbę utworzenia uniwersytetu. Chociaż ten przetrwał tylko trzy lata, to jednak był to pierwszy śląski uniwersytet, który wyrósł z ducha reformacji.
Na siedzibę seminarium legnickiego przeznaczono budynek zbudowany na początku XX wieku. Pierwotnie znajdowało się w nim gimnazjum i liceum miejskie przeznaczone dla zamożnych dziewcząt (Augusta-Viktoria Schule). Szkołę tę uroczyście zainaugurowano w 1909 r. w obecności pruskiego ministra kultury. Po drugiej wojnie światowej, gdy Legnica stała się siedzibą Północnej Grupy Wojsk Armii Czerwonej, dotychczasowy budynek szkolny zamienił się w Dom Oficera dla żołnierzy wojsk Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich stacjonujących w piastowskim mieście. Po wielu latach, po wycofaniu wojsk ZSRR z terytorium Polski, w tym z Legnicy, mienie wróciło pod zarząd polski. Gdy zapadły decyzje o wycofaniu wojsk radzieckich, na początku listopada 1991 roku, Dom Oficera został częściowo zniszczony przez pożar. Jego stan techniczny sprawił, że w sytuacji transformacji gospodarczych nikt nie był zainteresowany jego nabyciem. W takiej sytuacji ówczesny wojewoda legnicki przekazał zdewastowany budynek nowo powstałej diecezji legnickiej. Komisja Majątkowa działająca przy Urzędzie Rady Ministrów w Warszawie uznała kościelną własność tzw. Domu Oficera jako rekompensatę za mienie zabrane Kościołowi na Wschodzie.
Remont i adaptację podstawowych dla funkcjonowania uczelni pomieszczeń ukończono do uroczystej inauguracji pierwszego roku akademickiego w Wyższym Seminarium Duchownym w Legnicy, która miała miejsce 17 listopada 1993 roku. Nadzór nad pracami remontowymi sprawował ks. infułat Władysław Bochnak –pierwszy proboszcz katedry legnickiej. W uroczystej inauguracji połączonej z poświęceniem budynku seminaryjnego wziął udział nuncjusz apostolski w Polsce ks. abp Józef Kowalczyk.
Pierwszym rektorem Wyższego Seminarium Duchownego Diecezji Legnickiej został mianowany ks. dr Stefan Regmunt. Po jego nominacji na biskupa pomocniczego w latach 1993-2013 funkcję tę pełnił ks. dr Leopold Rzodkiewicz, a od 20 czerwca 2013 r. rektorem WSD jest ks. dr Piotr Kot.
Adaptacja zniszczonego budynku wymagała podjęcia wielu działań. To zadanie do dzisiaj jest realizowanie dzięki zaangażowaniu kapłanów oraz wiernych diecezji legnickiej, jak również dobroczyńców z Polski i z zagranicy.
Jednym z najbardziej eksponowanych pomieszczeńbudynku jest kaplica seminaryjna. Sala ta w czasach pruskich służyła jako aulaszkolna, a w czasach stacjonowania wojsk radzieckich jako sala kinowa. Jej poświęcenia dokonał JE. Ks. Abp Henryk Muszyński, metropolita gnieźnieński, w dniu patronalnego święta WSD, tj. 19 marca 1996 roku. Kaplica ta upamiętnia jubileusz 50-lecia kapłaństwa Jana Pawła II
Dwa lata później, 2 czerwca 1998 roku, w pierwszą rocznicę pobytu Jana Pawła II w Legnicy, została poświęcona przez ówczesnego biskupa legnickiego Tadeusza Rybaka biblioteka, która przez pewien czas służyła również studentom innych uczelni wyższych w Legnicy.
3. Pierwsza uczelnia wyższa w Legnicy
W dniu 10 marca 1994 roku dokumentem Kongregacji Wychowania Katolickiego Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Legnickiej zostało afiliowane do Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu. Tym samym stało się ono pierwszą uczelnią wyższą w Legnicy po transformacji ustrojowej Polski. Od tamtego czasu do 2017 roku w murach WSD Diecezji Legnickiej zdobyło wykształcenie wyższe prawie tysiąc absolwentów, w tym 267 kapłanów posługujących obecnie na terenie diecezji legnickiej, świdnickiej oraz w wielu zakątkach świata.
Wyższe Seminarium Duchowne sprawowało również opiekę naukową nad Diecezjalnymi Kolegiami Teologicznymi w Legnicy, Jeleniej Górze i Wałbrzychu oraz nad Katolickim Uniwersytetem Ludowym w Chojnowie i jego filiami w Strzegomiu i Gryfowie Śląskim – Biedrzychowicach oraz nad Diecezjalnym Instytutem Muzyki Kościelnej w Legnicy. Obecnie przy Wyższym Seminarium Duchownym Diecezji Legnickiej funkcjonują dwa ośrodki Uniwersytetu Trzeciego Wieku– w Legnicy i Jeleniej Górze.
4. Towarzystwo Przyjaciół WSD
Ważną inicjatywą związaną z życiem seminaryjnym i troską o powołania kapłańskie w diecezji było powołanie 25 marca 1993 roku Towarzystwa Przyjaciół Seminarium Duchownego Diecezji Legnickiej. W pierwszych latach należało do niego ok. 2500 osób. Obecnie ponad 800 osób zrzeszonych w prawie 70 kołach parafialnych przez modlitwę i ofiary wspiera pracę formacyjną legnickiego Domu Ziarna. Każdego roku odbywają się dwa spotkania członków Towarzystwa Przyjaciół WSD w których aktywnie uczestniczy ok. 250-350 osób. Forum kontaktu z Towarzystwem Przyjaciół jest „Echo Seminarium”– czasopismo redagowane przez alumnów.
5. Cel – „misja JEZUS”
Seminarium duchowne to przestrzeń, gdzie dojrzewają powołania do kapłaństwa, osoby, które usłyszały wewnętrzne zaproszenie do włączenia się w „misję JEZUS”. Polega ona na przeżywaniu w swoim codziennym życiu, pośrodku świata, Ewangelii Chrystusa i wprowadzanie w to doświadczenie innych ludzi. Konkretnie oznacza to wejście na drogę umierania dla siebie, by w drugim człowieku, któremu powołany towarzyszy w drodze, mogło się rodzić nowe życie z Ducha Świętego. Kapłan musi być narzędziem, którym Pan posługuje się na różne sposoby, aby w świecie dokonywało się jednanie człowieka z Bogiem. Z tego powodu nosi on miano „pontifex”, co oznacza „budujący mosty”.
Zakończenie
Mimo dopiero dwudziestu pięciu lat istnienia, Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Legnickiej na trwałe wpisuje się w historię Dolnego Śląska. Ci, którzy zaczerpnęli z bogatej oferty formacyjnej tego miejsca, wnoszą nowego ducha do świata, który nieustannie potrzebuje odkrywania właściwej drogi prowadzącej do pełni życia. Ta droga jest tylko jedna – jest nią JEZUS CHRYSTUS.
ks. dr Piotr Kot
Rektor WSD DL